Odpowiedź na to pytanie uzależniona jest od wielu czynników, które pozwolę sobie przybliżyć.
Wegetarianizm to styl życia, który niesie za sobą wiele pozytywnych skutków zdrowotnych, ale także ryzyko zagrożenia zdrowia związane z potencjalnymi niedoborami pokarmowymi. Wszystko zależy od tego, w jakim stopniu uda się zbilansować dietę i dostosować ją do indywidualnych potrzeb organizmu.
Rozważając kwestię wegetarianizmu, należy wziąć pod uwagę fakt, że to nie tylko dieta, lecz także styl życia. Wegetarianie oprócz stosowania diety bezmięsnej, unikają picia alkoholu, kawy, palenia tytoniu, zwracają uwagę na uprawianie sportu i aktywności fizycznej.
Wegetariański styl życia zmniejsza ryzyko nadciśnienia, chorób serca, cukrzycy typu 2 i otyłości. Wykazano także mniejszą śmiertelność wśród wegetarian z powodu nowotworów. Korzyści zdrowotne diet wegetariańskich wynikają z niższej zawartości w nich nasyconych kwasów tłuszczowych, cholesterolu, a większej ilości błonnika, magnezu, potasu, witaminy C
i E, folianów i karetonoidów.
Uważa się, że przy zmianie stylu życia na prozdrowotny do osiągnięcia wymienionych efektów nie jest wymagane całkowite wyeliminowanie mięsa z diety tylko jego znaczne organicznie.
Istnieje wiele form diet wegetariańskich tj.: semiwegetarianizm – najłagodniejsza forma wegetarianizmu polegająca na znacznym ograniczeniu spożycia mięs ( wyklucza się czerwone mięso i jego przetwory) a dopuszcza spożywanie w niewielkich ilościach drobiu i/ lub ryb, a także jaj, mleka i jego przetworów. Taka forma żywienia jest bardzo zróżnicowana
i odpowiednio zbilansowana dieta pozytywnie wpłynie na stan zdrowia.
Inne formy jak laktowegetarianizm, w której dopuszcza się do spożycia z produktów pochodzenia zwierzęcego mleko i jego przetwory oraz laktoowowegetarianizm, w której oprócz produktów mlecznych dopuszcza się spożycie jaj. Odpowiednio zbilansowane nie stanowią ryzyka niedoborów pokarmowych przy odpowiedniej suplementacji dostosowanej do okresu rozwojowego.
Weganizm wykluczający wszystkie pokarmy pochodzenia zwierzęcego pomimo zróżnicowania pokarmów niesie ryzyko niedoborów witaminy D3 i B12.
Inne Restrykcyjne formy żywienia bezmięsne tj.: frutarianizm, czy witarianizm, w których dopuszcza się spożywanie wyłącznie owoców i warzyw, których zerwanie nie powoduje śmierci rośliny, przy tym wykluczając pokarmy poddane obróbce termicznej. Stanowią ryzyko dla zdrowia u grup szczególnie wrażliwych, jak: niemowlęta, dzieci, kobiety w ciąży i karmiących mogą powodować niedobory witaminy B12, D, wapnia, cynku, selenu, jodu i długołańcuchowych kwasów z rodziny n-3.
Dieta wegetariańska a ciąża i karmienie
Formy laktowegetariańskie i laktoowowegetariańskie odpowiednio zbilansowane bez udziału mięsa i ryb, ale zawierające produkty mleczne i jaja mogą być stosowane przez kobiety w ciąży i matki karmiące. Sposób żywienia należy jednak konsultować z dietetykiem i lekarzem, gdyż w miarę potrzeb wynikających ze stanu odżywienia dietę należy suplementować żelazem, jodem, cynkiem, witaminą B12, folianami oraz kwasami DHA.
Czy dietę wegetariańską możemy stosować u dzieci?
Dieta laktoowowegetariańska zapewnia podobny rozwój organizmu dziecka jak dieta tradycyjna. Stosowanie diety wegańskiej w tym okresie życia skutkuje mniejszym wzrostem, choć parametry masy i wysokości ciała mieszczą się w normach dla wieku. Bardziej restrykcyjne formy diet wegetariańskich w tym okresie życia nie zapewniają prawidłowego rozwoju.
Stosując dietę bez udziału mięsa i ryb u dzieci, należy dbać o jej duże urozmaicenie. Trzeba zwrócić uwagę na odpowiednią podaż żelaza i witaminy D, które nawet w tradycyjnych dietach występują w niewystarczającej ilości. Powinno się oceniać stan odżywienia i w miarę potrzeb modyfikować dietę w konsultacji z lekarzem wprowadzać suplementy.
Rozwój nastolatków podobnie jak dzieci stosujących dietę laktoowowegetariańską jest podobny jak tych, które żywią się tradycyjnie. Jednakże w tym okresie należy zwrócić uwagę na odpowiednią podaż wapnia, witaminy D, żelaza, cynku i witaminy B 12.
Stosowanie diet wegetariańskich przez młode osoby może stanowić formę ukrycia zaburzeń odżywiania. Dlatego też osoby w tym wieku należy otoczyć szczególną opieką i poświęcić im więcej uwagi.
Podsumowując
Prawidłowo zbilansowana dieta wegetariańska, zawierająca w swoim składzie produkty mleczne i jaja może dostarczyć wszystkich potrzebnych składników odżywczych w każdym okresie życia. Diety te bogate w warzywa, owoce, nasiona roślin strączkowych, produkty zbożowe; zawierają mniej niż diety niewegetariańskie nasyconych kwasów tłuszczowych, cukrów prostych oraz soli, co jest korzystne dla zdrowia.
Dieta wegańska może być stosowana przez osoby dorosłe, pod warunkiem, że do jej przygotowania będą wykorzystywane produkty wzbogacane lub suplementy witamin D i B 12 oraz wapnia. Z żywieniowego punktu widzenia dieta witariańska i frutariańska nie mogą dostarczyć wszystkich potrzebnych składników odżywczych. Osoby decydujące się na zmianę diety na wegetariańską powinny skonsultować się z dietetykiem w celu prawidłowego zaplanowania diety.
